Na lange tijd onderzoeken, ontwerpen en programmeren is het zover: de game over Ondersteunde Communicatie is bijna klaar! Vanaf najaar 2023 is de game voor iedereen gratis beschikbaar via de website van Deelkracht, een consortium waarin onderzoekers, behandelaars en ervaringsdeskundigen samenwerken aan één einddoel: een samenleving die ook voor mensen met een zintuiglijke en/of communicatieve beperking toegankelijk is. In dit artikel geven we een inkijkje in het ontwikkelproces van de game. Hoe is 8D Games samen met Deelkracht tot het ontwerp gekomen en welke functionaliteiten kun je straks verwachten?
‘Ondersteunde Communicatie (OC) is de inzet van alternatieve communicatievormen voor mensen die niet – of moeilijk – spreken, dan wel moeite hebben met taalbegrip,’ vertelt Madelon Toussaint, initiatiefnemer vanuit Deelkracht. ‘Vaak gebruiken mensen al OC zonder dat ze het zelf doorhebben, bijvoorbeeld door iets aan te wijzen of een gebaar te maken. Vraag je ze echter om hier bewúst mee aan de slag te gaan, dan durven ze soms niet meer of voelt het ingewikkeld om te leren. ‘Met deze game willen we die drempel verlagen.’ Ouders, behandelaars en kinderen met een communicatieve beperking ontdekken via de game spelenderwijs wat OC voor hen kan betekenen. Toussaint: ‘Er zijn veel specialistische hulpmiddelen die de communicatie kunnen ondersteunen, maar de weg naar het vinden van de best passende vorm is behoorlijk ingewikkeld. Dan kan een positieve eerste kennismaking met OC, zoals we met de game willen creëren, net een duwtje in de rug zijn om dat avontuur aan te gaan.’
In 2021/2022 ging een verkennend ontwerptraject van start, waarin ook behandelaars en ouders van kinderen met een communicatief meervoudige beperking (CMB) een belangrijke rol speelden. Stephan Burghout, projectleider vanuit 8D Games: ‘Op basis van een brainstorm met behandelaars en ouders hebben we eerst alle belangrijke randvoorwaarden en restricties in kaart gebracht. Denk dan aan praktische keuzes, zoals het apparaat waarvoor we gaan ontwikkelen, maar ook zeker aan vragen als: wanneer is het spel precies geslaagd? Het is verleidelijk om aan die basisvragen voorbij te gaan, maar toets je deze vragen aan de ouders en behandelaars die de app samen met een kind willen gebruiken, dan levert dat ontzettend veel nuances en aanscherpingen op voor het ontwerp.’
Op basis van de brainstorms is een creatief concept en een zogeheten wireframe ontwikkeld. Burghout: ‘Dit is een functionele weergave van de werking van de game – welke schermen zijn er, waar zit welke knop, hebben we allemaal dezelfde functionaliteiten in gedachten? Een wireframe maakt een eerste idee tastbaar, zowel voor ons ontwikkelteam als de behandelaars en eindgebruikers. Waar er in de ideefase nog veel risico is op spraakverwarring, heb je in de wireframing-fase iets concreets in handen om het samen over eens te worden. Het idee concreet maken levert bovendien vaak nog nieuwe inzichten op. Zo waren een paar ouders en behandelaars zo scherp om te denken aan een snelle vergrendelfunctie, zodat er geen picto’s gewijzigd worden of verloren gaan als een kind wat ruw met de tablet omgaat.’
OC kun je overal gebruiken. Maar als je er nog maar net mee kennismaakt, dan is het fijn als je ermee kunt gaan experimenteren in situaties die dagelijks voorkomen. Daarom begin je als speler van de SOC-game in een huis en navigeer je van daaruit naar verschillende kamers: de badkamer, de slaapkamer, de keuken, de woonkamer en de zolder. In ieder vertrek tref je voorgeprogrammeerde pictogrammen die jullie kunnen inzetten tijdens alledaagse activiteiten zoals slapen, lezen, wassen, eten of een ommetje maken. En op de zolder? Daar ligt voor de ouders, verzorgers en behandelaars allerlei verdiepende informatie over Ondersteunde Communicatie; handvatten om ook de stap naar specialistische OC-tools dichterbij te brengen, mocht daar na het spelen behoefte aan zijn. Toussaint: ‘De voorgeprogrammeerde scenario’s maken het beginnen met OC echt heel laagdrempelig – je kunt er direct mee aan de slag en we hebben zeker ruimte ingebouwd voor plezier. Zo is er bijvoorbeeld een picto waarmee je wel héél veel kaas op de boterham van het karakter kunt leggen. Dat soort kleine kwinkslagen sluiten aan bij wat we met de game willen uitdragen: OC draait niet om alles perfect doen, maar om contact en plezier maken met elkaar.’
Naast de voorgeprogrammeerde scenario’s en verdiepende informatie bevat de game ook de optie om een eigen ‘picto-bibliotheek’ aan te leggen. Burghout: ‘Je kunt zelf tekenen, geluiden inspreken of foto’s maken en deze inhoud toevoegen aan een gepersonaliseerde picto-bibliotheek. Dit maakt de game heel breed inzetbaar; gebruikers kunnen precies de vorm kiezen die bij hun situatie aansluit en de bibliotheek steeds samen uitbreiden. De foto-optie biedt ook allerlei leuke mogelijkheden om de game nog dichter bij het alledaagse leven te brengen; denk aan foto’s toevoegen van eigen bellenbaas of de eigen stapel kaas in de koelkast. Technisch was dit project een heel leuke uitdaging voor ons ontwikkelteam. We hopen dat heel veel kinderen, behandelaars en ouders baat zullen hebben bij het eindresultaat.’
Verder verdiepen in de toepassingen van serious gaming? Bekijk onze webinar: ‘Healthcare, Research & Serious Gaming’ met PhD; Lise Beumeler en Innovatie Directeur; Johan van der Meulen.
Wie in de zorg werkt, zal de term ‘serious gaming’ de afgelopen jaren vast wel eens zijn tegengekomen. Ik kan me voorstellen dat je niet direct een beeld had bij…
Lees blog